Skip to main content
search
0
Niet kunnen slapen

Iedereen heeft wel eens een slechte nachtrust. Bij sommige mensen is die echter heel hardnekkig. Een slechte nacht leidt dan al snel tot meerdere slechte nachten.

Veel mensen weten niet dat slaapproblemen goed te behandelen zijn. Vaak proberen ze vanalles, behalve de aanpak die wetenschappelijk het best onderzocht is. In dit artikel beschrijf ik daarom die aanpak.

Ik ben Robert Haringsma en ik behandel in mijn psychologenpraktijk in Amsterdam mensen met slaapklachten. Daarvoor volgde ik onder andere een opleiding bij Slaapexpertisecentrum Kempenhaeghe. Daarnaast volg ik de wetenschappelijke literatuur op de voet.

Om de behandeling van slaapproblematiek voor iedereen bereikbaar te maken, ontwikkelde ik de cursus natuurlijk slapen. In deze training ga je zelf aan de slag. Onderzoek wijst uit dat dit bijna net zo effectief is als behandeling van een psycholoog.

Training Natuurlijk slapen

Direct met je slaapproblemen aan de slag? In onze Training Natuurlijk Slapen doorloop je in vijf weken een programma om weer op een Natuurlijke manier te kunnen slapen. Geschikt voor mensen die slecht inslapen, vaak wakker worden of gehele nachten niet kunnen slapen.
Meer weten? Lees hier verder over de training.

Waar is deze informatie op gebaseerd?

Slapeloosheid komt bij bijna tien procent van de Nederlanders voor. Toch is er betrekkelijk weinig aandacht voor. Verzekeraars in Nederland hebben namelijk besloten dat zij de behandeling van slaapklachten niet meer vergoeden. Daarom zijn er maar weinig psychologen die echt goed weten wat ze met slapeloosheid aan moeten.

Dat is zonde, want uit onderzoek blijkt dat slaapklachten met betrekkelijk lichte interventies goed te behandelen zijn. Het is zeker niet nodig om maandenlang in behandeling te zijn en zelfs zelfhulp geeft goede resultaten.

Het is daarbij wel zaak dat je de goede methodiek gebruikt. Ik gebruik een methode die is gebaseerd op de cognitieve gedragstherapie en technieken uit de mindfulness meditatie. Uit onderzoek blijkt dat die methode helpt om sneller in slaap te komen, langer te slapen en efficiënter te slapen12 Bovendien helpt het dat ik inmiddels veel ervaring heb met de behandeling van slaapklachten. Alleen dit artikel wordt ruim 5000 keer per maand gelezen, je kunt je dus voorstellen hoeveel mensen met slaapklachten ik per jaar behandel.

 

Vooraf, voor de zekerheid

Ik begrijp dat je direct aan de slag wilt met de oplossing, maar toch is het de moeite waard om even naar het probleem te kijken. De oplossing hangt daar namelijk nauw mee samen.

Over het algemeen zou je kunnen zeggen dat onze methode helpt voor mensen die niet kunnen slapen of in de loop van de nacht weer wakker worden. Zij gaan zeker beter slapen wanneer ze de methode uit dit artikel volgen.

Er is echter ook een aantal mensen voor wie een andere aanpak beter helpt. Dat zijn mensen die:

  • Lichamelijke klachten hebben. Bijvoorbeeld het restless leg syndroom, waarbij je een onrustig, vaak pijnlijk gevoel in je benen hebt tijdens het slapen. Als dit speelt, kun je het best langs de huisarts gaan.
  • Slaapapneu hebben: je partner kan goed vaststellen of je ademhalingsproblemen hebt tijdens je slaap. Dat zorgt er namelijk voor dat je enorm snurkt. Bovendien lijkt het regelmatig alsof je stopt met ademen, om vervolgens met veel lawaai weer naar adem te happen. Ook hier is een bezoek aan de huisarts gewenst.
  • Medicatie hebben. Als je medicijnen neemt en daardoor niet meer goed slaapt, is het de moeite waard om te zoeken naar alternatieven. Onderstaande tips zullen dan niet altijd helpen. Als je slaappillengebruikt kun je deze methode wel gebruiken, al is het streven wel dat je snel stopt met deze pillen.

Over het algemeen komen deze klachten echter een stuk minder vaak voor dan “gewone” slapeloosheid. Voor de meeste mensen zal onderstaande methode dan ook uitstekend werken.

Niet kunnen slapen. Waarom eigenlijk?

Ik weet dat je nu misschien denkt: wanneer krijg ik nu de tips die me beloofd zijn? Geloof me, ik zou je dit niet allemaal vertellen als het niet belangrijk was. Voor mensen die niet kunnen slapen, is het eerst belangrijk om te weten waarom ze nu niet slapen.

Allereerst is het daarbij belangrijk om te melden dat er niets “stuk” is aan je slaap. Ieder mens heeft de capaciteit om te slapen. We kunnen onze normale slaap echter wel flink in de weg zitten.

Er zijn twee belangrijke redenen waarom we niet in slaap kunnen komen of al snel weer wakker worden:

  1. Je houdt je lichaam in een staat van niet-slapen
  2. Je wilt te graag slapen

Als je eenmaal met de eerste te maken hebt, volgt de tweede vaak vanzelf. Als je namelijk een paar dagen niet geslapen hebt, wil je natuurlijk wel graag slapen. Daar ga je dan over lopen piekeren en dat zorgt er vervolgens voor dat je wéér niet in slaap komt.

In een behandeling pak ik beide problemen aan. Dat is namelijk de enige manier om je slaapproblematiek op lange termijn op te lossen.

Fase 1: je lichaam klaar maken voor slaap

Als je beter wilt gaan slapen, is het belangrijk dat je moe bent. Daarom is het zaak om lichaam en geest klaar te maken voor de slaap. Daarom gaan we ervoor zorgen dat je flink moe bent, om vervolgens de ideale situatie voor slaap te creëren zodat je lichaam optimaal in staat is om in slaap te vallen.

Hoe word je weer moe?

De meeste mensen die niet kunnen slapen, kijken er enorm van op als ik zeg dat ze weer goed moe moeten worden. “Moe worden?! Ik ben de hele dag moe, al maanden!” dat is het soort reacties dat ik dan vaak krijg.

Laat ik voorop stellen: dat begrijp ik heel goed.

Toch zien we dat mensen op het moment van slapen gaan vaak helemaal niet zo heel moe zijn. Dat kan verschillende oorzaken hebben:

  • Ze doen af en toe een middagdutje
  • Ze gaan extra vroeg op bed om slaap in te halen
  • Ze liggen in het weekeind heel lang in bed om slaap in te halen

In het kort zou je kunnen zeggen dat ze, met de beste bedoelingen van de wereld, hun slaapritme in de war schoppen.

  Tip 1: Onze eerste tip is totaal tegenovergesteld aan wat je misschien verwacht, maar het werkt wel goed. We willen je vragen om minder te gaan slapen. Dat lees je goed: Minder. 

Ga er maar vanuit dat je in deze fase nog ongeveer 6 uur per nacht mag slapen.  Dat kan overigens helemaal geen kwaad. Mensen zijn er vaak enorm van overtuigd dat ze per se acht uur per nacht moeten slapen, dat is echter absoluut niet waar.

Toch is het niet de bedoeling dat je altijd zes uur per nacht blijft slapen. Dit is de eerste stap in een langer plan en in deze stap is het prima om een periode maar zes uur per nacht te slapen.

Die zes uur is ook de enige slaap die je krijgt. Geen hazenslaapjes, niet bijslapen in het weekeind. Gewoon zes uur per nacht en dat is alles. Bovendien ga je ook maar zes uur per dag in bed liggen. Alle andere activiteiten verhuis je naar een andere locatie.

Zoals je je wellicht kunt voorstellen, zorgt dit er over het algemeen voor dat je behoorlijk moe bent aan het eind van de avond.  En dat is nu precies het idee.

Hoe zorg je dat je lichaam klaar is om te slapen?

Mensen met slaapklachten doen er onbewust vaak van alles aan om wakker te blijven in de avond. En dat terwijl ze zelf het idee hebben dat ze niets liever zouden willen dan enkele uren diepe slaap.

In onze praktijk komen we de volgende slaapsaboterende gedragingen het vaakst tegen:

  • Achter een beeldscherm zitten. Dit kan in verschillende vormen zijn. Van elke avond blijven zitten tot Pauw en Witteman is afgelopen, tot en met uren scrollen op Facebook.
  • Koffie of anderen cafeïnehoudende dranken drinken. Cafeïne zorgt er voor dat je wakker blijft. Als je er dus moeite mee hebt om in slaap te vallen, doe je er goed aan om na zes uur geen cafeïne meer te drinken.
  • Een zware maaltijd eten. Je lichaam heeft nogal wat energie nodig om een zware maaltijd te verwerken en dat kan er voor zorgen dat je minder gemakkelijk in slaap valt. Beter eet je dus zo weinig mogelijk na etenstijd. Dat is ook nog eens goed voor de lijn.
  • Alcohol drinken. Veel mensen denken dat ze van alcohol gemakkelijker in slaap vallen en dat is vaak ook wel zo. Je slaapt echter een stuk minder diep als je hebt gedronken en je wordt (daarom) ook snel weer wakker.
  • Sporten laat op de avond. Wij raden het zeker aan om te gaan sporten, maar laat in de avond is dit niet verstandig. Je lichaam is dan nog zo actief dat het de slaap in de weg kan staan.
  • Dingen doen. In onze maatschappij is iedereen tot op zekere hoogte druk. Vaak storten mensen in hun bed letterlijk twee minuten nadat ze het laatste wasje hebben gedraaid . Het is verstandig om even een tijdje te nemen om tot rust te komen voordat je naar bed gaat. Als je dit in bed doet, krijg je namelijk al gauw het idee dat je “wakker ligt” en dat kan piekeren in de hand spelen.
Niet kunnen slapen

Sporten is goed, maar niet te laat op de avond

Zoals je ziet zijn er nogal wat dingen die je beter niet kunt doen als je de slaap wilt vatten, maar betrekkelijk weinig dingen die wel goed zijn. Mijn advies voor een goede voorbereiding voor de nacht is dan ook betrekkelijk simpel. Eet en drink na de avondmaaltijd niet meer al teveel, doe wat je wilt tot ongeveer een uurtje voordat je wilt gaan slapen. Pak dan een boek, praat nog even na over de dag of waag je eens aan een lekkere vrijpartij en je zult zien dat niet kunnen slapen binnen de kortste keren niet meer voorkomt in je woordenboek.

Het nut van slaapmedicatie

Over het algemeen kun je wel zeggen dat wij psychologen veel voorzichtiger zijn met slaapmedicatie dan huisartsen. Wij lossen liever het onderliggende probleem op dan dat we de symptomen te lijf gaan.

Toch zijn slaapmedicijnen soms wel handig. Wat ons betreft heeft een psychologische behandeling de voorkeur boven medicatie, maar als mensen al heel lang niet kunnen slapen, zijn ze soms simpelweg te moe om aan behandeling mee te kunnen doen.

In dat geval kiezen we er voor om mensen even te laten bijslapen met behulp van slaapmedicatie, totdat ze weer wat opgeknapt zijn en weer klaar zijn om aan hun therapie te werken.

Slaapmedicatie is echter nooit de langdurige manier om van je slaapklachten af te komen. Je kunt daar in dit artikel meer over lezen.

  Tip 2: Slaapmiddelen zijn nooit een oplossing voor de lange termijn. Ze kunnen je soms echter wel helpen als je al te lang niet geslapen hebt. 

Fase 2: Leren om niet meer te willen slapen

Tot nu toe zijn mijn tips wellicht verrassend “niet-psychologisch”. Ze hebben vooral betrekking gehad op wat je wel en niet moet doen en veel minder op hoe je moet denken of welk gevoel we nastreven.

In dit deel gaan we kijken naar het psychologische aspect van slaap. We doen dit met opzet pas nadat we gekeken hebben naar de slaaptips, omdat ik zeker willen weten dat je “klaar bent” om te slapen voordat we gaan kijken naar de psychologie van de slaap.

Sommige mensen die niet kunnen slapen hebben overigens voldoende aan de bovenstaande tips. In dat geval kun je het gerust hier bij houden en is verder psychologische verdieping niet noodzakelijk. Voor de meeste mensen zal het echter belangrijk zijn om dit deel juist ook mee te pakken.

Niet kunnen slapen hond

Het is duidelijk dat slapen nooit heel moeilijk kan zijn

Angst, stress en piekeren, de psychologie van slapen

Wat heeft psychologie nu eigenlijk met slaap te maken? In ons antwoord daarop moeten we het in ieder geval hebben over de drie belangrijke psychologische problemen die ons wakker houden: angst, stress en piekeren.

Angst: Mensen die niet kunnen slapen hebben een nogal voor de hand liggende angst: vannacht weer niet kunnen slapen. Die angst brengt hun lichaam in een staat van alertheid, wat ervoor zorgt dat het inderdaad lastiger is om in slaap te komen.

Hierbij wil ik benadrukken dat mensen niet bang zijn om niet te kunnen slapen. Waar ze wel bang voor zijn is het niet kunnen presteren de dag erna of zelfs het langzamerhand “gek” worden van slaapgebrek. Je bent dus bang voor de consequenties van niet slapen.

Stress: Het soort stress dat voor angstproblemen zorgt, wordt vaak niet veroorzaakt door niet kunnen slapen, maar door het leven in algemene zin. Drukte op het werk, huwelijksproblemen of lichamelijke klachten kunnen allemaal voor stress zorgen. En ook stress zorgt er voor dat je lichaam in een actieve staat komt, die het vervolgens moeilijker maakt om in slaap te komen.

Piekeren: Piekeren is niet zozeer een emotie, als wel een manier om met emoties om te gaan. Mensen die piekeren hebben onbewust de overtuiging dat heel lang en hard nadenken over een probleem hen gaat helpen om het probleem op te lossen.

Dat gepieker kan je natuurlijk uit je slaap houden. Het is het tegenovergestelde van schaapjes tellen. Schapen die over een hek springen zijn over het algemeen vreselijk saaie, slaapverwekkende beesten, terwijl je piekergedachten over het algemeen enorm aantrekkelijk zijn en je alleen maar meer wakker houden.

  Tip 3: Het spreekt voor zich dat de slaap gemakkelijker komt als je minder stress hebt in je leven. Even wat gas terug nemen op het werk en privé kan een goede manier zijn om de kwaliteit van je slaap te verbeteren.  

Omgaan met emoties rondom slaap

Voor het omgaan met negatieve emoties rondom slaap, gebruiken we cognitieve gedragstherapie. Zoals het woord al zegt, gaat deze vorm van therapie over je cognities (gedachten) en je gedrag.

Overtuigingen rondom slaap: mensen die niet kunnen slapen, hebben over het algemeen veel overtuigingen die er voor zorgen dat ze niet in slaap kunnen komen. Twee overtuigingen die we heel veel zien zijn:

1. Als ik niet slaap, kan ik niet functioneren. Dit is de overtuiging die verreweg de meeste mensen uit de slaap houdt. De angst dat je morgen niet goed kunt functioneren als je nu niet in slaap valt.

Er valt natuurlijk best wat voor te zeggen dat je minder goed zult presteren als je niet goed geslapen hebt. Aan de andere kant zien we dat mensen best ook zonder slaap kunnen. Vraag dat bijvoorbeeld maar jonge ouders. Zij slapen vaak lange tijd heel slecht, maar blijven wel gewoon functioneren.

Een nieuwe overtuiging zou dus kunnen zijn: “Niet kunnen slapen is vervelend, maar ik overleef het heus wel”.

2. Hoe langer ik over een probleem nadenk, hoe beter het is. Ook in deze overtuiging zit duidelijk een kern van waarheid. Als je een probleem hebt, is het wel handig om daar goed over na te denken om op die manier een oplossing te vinden.

Het soort denken dat we ’s nachts in bed doen is echter geen logisch denken, maar eerder “gedachtencirkels” lopen. Steeds weer herhalen wat er allemaal aan ons leven mankeert en wat er in de toekomst mis kan gaan, zonder dat je dichter bij een oplossing komt.

Een nieuwe overtuiging zou dan kunnen zijn: “als ik nu goed slaap, kan ik morgen weer werken aan het oplossen van mijn problemen.” Of: “Deze problemen zijn er mogen ook nog wel, in bed ga ik echt niets oplossen”.

Ik zou het me goed kunnen voorstellen als je bij de bovenstaande oplossingen zegt: “Ja, dat snap ik opzich ook wel, maar als ik eenmaal in bed lig, ziet de wereld er heel anders uit”. Iets rationeel weten is natuurlijk iets anders dan het emotioneel ook voelen. Zeker voor mensen die niet kunnen slapen.

Daarom maken we gebruik van gedagsexperimenten om je overtuigingen te veranderen. Deze experimenten helpen je om je overtuigingen op een dieper niveau te verankeren.

Slaapgedrag veranderen

Het veranderen van je slaapgedrag komt natuurlijk aan bod op het moment dat je andere dingen gaat doen voordat je naar bed gaat. Geen alcohol meer drinken, vroeg in de avond sporten, eerder stoppen met televisie kijken etc. Dat is echter niet wat ik hier bedoel. In dit deel gaat het veel meer over gedragsexperimenten die kunnen helpen om nieuwe, beter werkende overtuigingen over slaap te krijgen.

Deze twee gedragsexperimenten die ik hier bespreek, horen bij de overtuigingen hierboven.

Een nachtje wakker blijven. Misschien weet je wel dat minder slaap niet zo erg is, maar blijf je er toch bang voor. Een goede manier om te experimenteren met deze overtuiging, is om met opzet een nacht wakker te blijven.

Als je dat doet, zul je merken dat je best een zware dag hebt, maar dat het best wel hanteerbaar is. Een bijkomend voordeel is dat je de volgende nacht enorm moe bent en gemakkelijk in slaap zult vallen.

Door een experiment zoals dit te doen, is het veel gemakkelijker om overtuigd te raken van gedachten die je helpen om in slaap te komen.

(noot: als je dit doet, zal je waarschijnlijk opvallen dat het ineens heel moeilijk is om wakker te blijven. Je zou kunnen zeggen dat je niet kunt slapen, omdat je zo graag wilt slapen. Als je dus ineens juist niet meer wilt slapen, zal het ineens veel makkelijker zijn om in slaap te vallen. Paradoxaal, maar zo werkt het.)

Het piekerkwartier. Voordat je naar bed gaat, neem je zoveel tijd als je wilt om de problemen die op dit moment spelen uit te denken. Je pakt er pen en papier bij (of een pc als je dat handiger vindt werken) en werkt al je problemen zo goed mogelijk uit en verzint daar ook oplossingen voor. Je werkt net zo lang door totdat je geen oplossingen meer weet of geen problemen meer hebt (dat laatste zal waarschijnlijk niet zo vaak voorkomen, aangezien iedereen wel problemen heeft).

Dit piekerkwartier zal je er toe dwingen om te ontdekken dat je echt geen oplossingen meer hebt voor je problemen. Als je al je denkend vermogen hebt ingezet om een oplossing te vinden, is het veel gemakkelijker om te accepteren dat je er ’s nachts niet meer over na hoeft te denken.

Dit zijn maar twee experimenten die we mensen die niet kunnen slapen regelmatig laten doen, maar er zijn genoeg andere beschikbaar. Voor elke overtuiging is er wel een experiment beschikbaar om het uit te dagen.

  Tip 4: Als je blijft doen wat je steeds al deed, zul je waarschijnlijk ook hetzelfde resultaat blijven houden. Experimenten kunnen je helpen om een nieuwe, frisse blik op je slaapproblemen te krijgen.  

Tot slot: meer is niet altijd beter

Over het algemeen maak ik gebruik van de cognitieve gedragstherapie en dat werkt over het algemeen uitstekend voor mensen die niet kunnen slapen. Bij sommige mensen zien we echter dat ze “doorslaan” in de therapie. Ze stoppen al om zeven uur met TV kijken, drinken warme melk, volgen een strak protocol en doen nooit een middagdutje. Ze doen er alles aan om hun slaap onder controle te krijgen.

Uiteindelijk is slaap echter een natuurlijk fenomeen dat jouw controle niet nodig heeft. Sterker nog, jouw controle staat de slaap vaak in de weg.

Denk er maar eens over na. Kun jij je het moment nog herinneren waarop je in slaap viel gister? Het gevoel dat je had op het moment dat je bewustzijn “verloor”? De meeste mensen kunnen dit moment niet precies herinneren. Het is alsof je slaap je besluipt op het moment dat je even niet oplet. Je slaap komt juist als je er niet over nadenkt.

Niet kunnen slapen hond2

Het is niet voor niets dat honden geen slaapklachten hebben. Zij denken er immers nooit over na.

Bovenstaande is ongeveer het uitgangspunt van de aanpak van de mindfulness meditatie die werkt met meditatietechnieken om in slaap te komen. Deze aanpak is volgens ons vooral geschikt voor mensen die alles al geprobeerd hebben, maar desondanks nog niet in slaap kunnen komen. Voor hen is het juist goed om al het harde werken even te laten varen en het slapen te laten komen zoals het komt.

Het voert te ver om dezee aanpak hier helemaal uit te leggen, maar we vinden het wel de moeite waard om op te merken dat goed slapen geen kwestie is van “hard werken”, maar eerder van “laat maar komen”. Je kunt voorwaarden scheppen voor de slaap, maar daarna moet je het proces ook laten gebeuren. Nogmaals: slecht slapen  wordt vaak veroorzaakt doordat je goed wilt slapen.

Samenvattend

We hebben aangegeven dat er twee oorzaken zijn die er voor zorgen dat mensen niet kunnen slapen.

De eerste is dingen doen die je uit je slaap houden. Daarbij kun je bijvoorbeeld denken aan alcohol drinken, laat op de avond nog TV kijken of sporten voordat je naar bed gaat.

Daarnaast zijn er psychologische redenen waarom je niet in slaap kunt komen. Meestal gaat het er hierbij om dat je heel graag in slaap wilt komen. Omdat je bang bent om niet in slaap te komen of gestrest bent omdat je te weinig slaap krijgt, houdt dit je juist uit de slaap. Het aanpakken van deze emoties kan je helpen om beter in slaap te komen.

Onthoud echter wel dat slaap natuurlijk is en dat je er in principe niet heel hard voor hoeft te vechten. Je moet de controle van je slaap loslaten, pas dan zal de slaap uit eigen beweging wel komen.

Wil je al deze stappen doorlopen in een online omgeving, ondersteund door een psycholoog? Dan is onze online slaaptraining wat voor jou. Hierin doorloop je in 6 weken een programma om jou beter te doen slapen. Je kunt er hier meer informatie over vinden.

Zoek je hulp?

Ik hoop dat je met de tips  uit dit artikel zelf je slaap kunt verbeteren. Als dat toch niet mocht lukken, kun je bij ons terecht voor begeleiding op het gebied van slaap. Soms is het moeilijk om je eigen overtuigingen te veranderen en dan helpt het om iemand te hebben die met je mee kan kijken.

Onze psychologen hebben ervaring met de behandeling van slaapklachten en helpen je graag. Met behulp van het formulier hiernaast kun je een intakegesprek aanvragen. Dit kan ook via videocall plaatsvinden.

Contact

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

  1. Ingrid H. Verbeek, Gerdy M. Konings, Albert P. Aldenkamp, August C. Declerck & Ed C. Klip (2006) Cognitive Behavioral Treatment in Clinically Referred Chronic Insomniacs: Group Versus Individual Treatment,Behavioral Sleep Medicine, 4:3, 135-151
  2. Rusch, Heather & Rosario, Michael & M. Levison, Lisa & Olivera, Anlys & Livingston, Whitney & Wu, Tianxia & M. Gill, Jessica. (2018). The effect of mindfulness meditation on sleep quality: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials: Effect of mindfulness meditation on sleep. Annals of the New York Academy of Sciences. 10.1111
Robert Haringsma

Robert Haringsma is psycholoog en onderzoeker. Hij schrijft over onderwerpen als stress, zelfvertrouwen, depressie en angst.

41 Comments

  • Jessica schreef:

    Ik heb de tips uit dit artikel toegepast en het werkte echt! Ik vond het best wel spannend om minder te gaan slapen, maar klaarblijkelijk was dat precies wat ik nodig had. Na een paar dagen viel ik ‘s avonds namelijk als een blok in slaap. Heel fijn! Dank voor het artikel!

  • Tanja schreef:

    ik lig regelmatig wakker omdat ik maar loop tr malen in mijn hoofd dd hele nacht. Ga dat piekerkwartier zeker proberen.

    • Sonja schreef:

      Hallo,

      Door een zware zwangerschap ( bijna dood ervaring)heb ik slaapproblemen gekregen. (10 jaar geleden)Schrikken bij in slaap vallen, spanning en weinig uren slaap. Angst voor de dood. Hierdoor heb ik een verstoord beeld van slapen gekregen. Angst voor de angst. Stel dat ik niet slaap dan wordt ik gek of ga ik dood! Het is teveel moeten geworden. Dus altijd is het onbewust als het wel gelukt is… Yess geslapen op naar de volgende dag. Ofwel indien niet natuurlijk en als ik om wat voor reden gestresst ben, andere omgeving zoals vakantie komt dat in uiting met slecht slapen … schrikken of hyperen, paniek gevoelens etc. Wil het los kunnen laten en het natuurlijk er willen laten zijn maar krijg Mn gedachte van controle niet uit. Bv lekker gesport gisteren laat op de avond, iets te zwaar. Forse spierpijn, ieder uur gezien. Nu een heel moe gevoel, waar ik onrustig vsn wordt… en Ojee wat als vannacht …!?
      Hoe is dit het beste op te lossen; ? Voelt zo machteloos.

      • Robert Haringsma schreef:

        Dag Sonja,

        Een uitgebreide aanpak is hier wel belangrijk. Je kunt er voor kiezen om in therapie te gaan (kan ook via skype). In dat geval kun je je aanmelden via onze contactpagina. Je kunt ook onze digitale cursus te volgen. Eind deze maand komt hij online. Als je wilt dat ik je dan een email stuur, kun je het formulier op deze pagina invullen.

        Met vriendelijke groet,

        Robert Haringsma

  • Daan schreef:

    Wat nu als je altijd maar zes uur per nacht slaapt? Dan zou het niet werken om zes uur te gaan slapen toch? Ik ben serieus benieuwd want ik slaap altijd maar weinig.

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Daan,

      Je hebt helemaal gelijk. In dat geval kun je de slaap beter nog verder beperken. De hoeveelheid slaap die we nodig hebben verschilt van persoon tot persoon, dus pin je niet vast op die zes uur.

  • Shevani schreef:

    Ik heb slaappillen voorgeschreven gekregen van de huisarts. Lees ik nu goed dat dit geen goed idee is?

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Shevani,

      Dat is niet per se waar. Ik heb op basis van je post onvoldoende inzicht in je medische situatie. Er zijn echter voldoende redenen om slaapmedicatie te slikken. Bel gerust even als je meer toelichting wilt.

  • Helen schreef:

    Ik heb heel veel last van terugkerende nachtmerries. Een aantal keren per nacht wordt ik badend in het zweet wakker van steeds weer dezelfde droom (iets met een verkrachter, heel eng) hier staat alleen niks over nachtmerries in. Wat moet ik daar dan aan doen want het zorgt er wel voor dat ik niet kan slapen.

  • Maria oosterman schreef:

    Dag Robert,

    Wat een goed artikel! Voor mij gaat het vooral over het piekeren. Dat houdt me in de snachts wakker. Heb je nog meer tips om dat tegen te gaan?

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Maria,

      Dank. We raden voor piekeraars altijd het boek “stop met piekeren” aan, van Colin van der Heiden.

  • Said schreef:

    Bij mij ligt het probleem in wat men Delayed Sleep Phase Syndrome noemt. Ik kan onmogelijk slapen voor 4 uur. Dat is nog in de gunstigste gevallen, zo’n twee keer per week slaap ik niet. Ik heb al een trits specialisten afgelopen, maar niets helpt. Ik ben dagelijks doodmoe en er is niets aan te doen, ook slaapmiddelen werken niet.

  • Agnes schreef:

    Beste,
    Ik heb een gevoelig hoofd voor hoofdpijn. Als ik korter dan acht uur slaap, ben ik de volgende dag zo geradbraakt en heb ik een akelige hoofdpijn. Nu heb ik door stress twee nachten maar een uur geslapen. mijn hoofd is helemaal ‘op’. Van lorazepam enz. Krijg ik ook een akelig hoofd. De tips die u beschrijft, volg ik over het algemeen al. wat nu?
    Agnes

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Agnes,

      Wat vervelend voor je. Het lijkt me dat je op zoek bent naar een slim trucje om dit probleem op te lossen, maar die heb ik helaas niet voor je. Als je zo slecht reageert op stress, zou ik vooral op zoek gaan naar een manier om je stress wat onder controle te krijgen. Als dat echt niet werkt zit er vaak niet meer op dan een dag vrij te nemen en rustig aan te doen. Of even door te bijten tot het weekeind.

      Succes!

      Robert

  • Dorine schreef:

    Als ik ga liggen ben ik eerst heel ontspannen maar na ongeveer een kwartier heb ik het gevoel weer klaar wakker te worden. Het is ook dat ik dan heel gevoelig ben voor geluiden, of het nu de ademhaling van man is of geluiden buitenaf, het maakt niet uit. In slaap vallen is dan een groot probleem en komt de ergenis opzetten. Zo nu en dan slik in Temazepam om even een goede nacht te draaien maar slaap gemiddeld veel te kort. Ga wel elke ochtend rond de zelfde tijd van bed.

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Dorine,

      Als ik jou was zou ik eens meditatie proberen. Je kunt het doen met headspace (dat is een app voor je telefoon). Het lijkt er op dat je teveel op ligt te letten als je wilt gaan slapen, waardoor je dus inderdaad ook meer dingen opmerkt. Meditatie kan je helpen om de controle los te laten.

      Succes!

      Groeten,

      Robert

  • Harry schreef:

    Ik heb nooit slaapproblemen gehad, maar de laatste maanden slaap ik heel slecht. Er zijn nachten dat ik helemaal niet slaap. Er zijn ook nachten dat ik goed slaap, maar die zijn op een hand te tellen. Nu ben ik overdag op momenten al bezig met slapen gaan en als ik slapen ga ben ik bang dat ik weer niet kan slapen. Dat maakt bij boos. Zo kom ik in een cirkel. Ik neem melatonine 3 mg en 1 oxazepam 10 mg maar dat helpt niet. Verder leef ik gezond en beweeg voldoende (fietsen en wandelen, (resp. 2, 3 keer per week en iedere avond 1/2 uur). Lichamelijk ben ik topfit. Wat moet ik doen om die cirkel te doorbreken. Wordt de slapeloosheid ook veroorzaakt door melatonine en oxazepam?

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Harry,

      Het lijkt me dat je klachten vooral psychologisch zijn. Je schrijf ook zelf al dat je jezelf wakker houdt. Je zou de tips uit het artikel kunnen volgen. Minder slapen per nacht (begin eens met 6 uur) en probeer niet teveel te piekeren. Je kunt daarvoor eens experimenteren met mindfulness.

      Als je er echt niet uitkomt, staat onze slaapspecialist Larissa van der Zalm voor je klaar.

      Groeten,

      Robert

  • Inge schreef:

    Hoi Robert,

    Ik ga vanavond een aantal tips van je uitproberen. Ik lees alleen niets over hormonale problemen. Mijn schildklier werkt nu te traag waar ik sinds 4 dagen euthyrox voor slik. Voorheen werkte mijn schildklier te snel. Uiteindelijk ben ik daarvoor behandeld met een jodiumslok. Mijn slaapprobleem heb ik nu zo’n 1,5 maand en de trage schildklier zal dat ook zo’n 1,5 mnd zijn, vermoed ik. Daarvoor was hij nog lichtelijk verhoogd. Is het in mijn geval wel verstandig om slaapmedicatie te vragen bij de huisarts. Ik slaap 2 dagen gewoon niet en de derde dag dan wel…
    Niet geheel vast, maar kom in ieder geval er dan wel in. Radeloos word ik ervan.
    Groetjes,
    Inge

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Inge,

      Als je erg moe bent en er lijken lichamelijke klachten een rol te spelen, kun je natuurlijk gerust slaapmiddelen nemen. Ik zou er echter wel weer mee stoppen wanneer je lichamelijke klachten opknappen (of wanneer je in ieder geval goed reageert op de medicatie).

      Succes!

      Groeten,

      Robert

  • Jeff schreef:

    Beste,

    Ik heb sinds 1.5 maand een gigantische last van slapeloosheid. Het komt geregeld voor dat ik complete nachten oversla en zo nu en dan slaap ik wel eens 3 uurtjes. Alleen als ik alcohol heb gedronken (meer dan 6 biertjes) dan slaap ik ovr het algemeen wel goed ook al weet ik dat t niet goed is. Heb ook van de huisarts tezamepam gekregen om 2 keer in de week te nemen zodat ik toch nog een beetje slaap. Het is echt psychisch ding geworden. Ik houd mij s nachts continu wakker door mm gedachtes. Mindfulness, mediteren, muziek luisteren, tv kijken, lezen enz helpen mij hier niet bij. Met name s nachts ben ik wanhopig en spoken er angstige gedachtes door mijn hoofd. Heb het gevoel/idee dat ik nooit meer zal kunnen slapen. Wat kan ik doen?
    Groetjes, Jeff

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Jeff,

      Ik zou zeggen, lees het artikel eens goed door, want je verhaal is daar goed van op toepassing. Als je er zelf niet uitkomt, kun je altijd bellen voor een afspraak met een van onze psychologen.

      Mvg,

      Robert

  • Kim schreef:

    HoI!

    Ik kan heel moeilijk in slaap vallen ook. Daarnaast ben ik een slaapwandelaar en heb ik last van slaapverlamingen. Ben onderbehandeling geweest bij een slaapkliniek. Het wandelen en verlamingen zijn zo goed als onder controlle door medicatie. Echter lukt het niet in slaap te vallen. Als ik mijn ogen dicht heb, is het net of mijn ogen nog ‘kijken’ een soort onrust (kan het niet anders omschrijven ) ook voel ik een soort drukte voor in mijn hoofd / onrust alsof miin hoofd ‘aan’ is maar mijn lijf ‘uit’. Ik heb een goede slaap hygiëne, mediteer en ben eigenlijk niet van nature een piekeraar. Wat kan toch dat rare gevoel opwekken en de onrust in mijn hoofd en belangrijker, hoe kom ik er van af?

    Groeten Kim

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Kim,

      Eerlijk gezegd heb ik hier niet direct een antwoord op. Het lijkt er op dat je alles al goed doet. Het is denk ik de moeite waard om contact te zoeken met een slaapexpert, dan kunnen ze wat verder doorvragen. Heb je het al eens voorgelegd aan de slaapkliniek?

      Succes,

      Robert

  • Elise schreef:

    Ik heb een vraagje. Heb je oo tip voor mensen die niet kunnen slapen door pijn?

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Elise,

      Mediteren werkt hier vaak ook goed voor. Het leert je om met je pijn te leven en het niet proberen te verdringen of er tegen te vechten. Dat helpt ook met slaap.

      Succes!

      Robert

  • hesterretje schreef:

    Dag Robert. Ik kamp al zo’n 5 jaar met slaapproblemen. Het is begonnen met slaapverlammingen en door de angst een vicieuze cirkel geworden. In de afgelopen jaren heb ik verschillende therapieen gevolgd en verschillende medicijnen geslikt. sertraline, melatonine, zolpidem, oxasepam, mirtezapine. De antidepressivas hebben mij een aantal keer uit de put gehaald maar werkte niet goed meer op lange termijn. nu ben ik sinds januari met mirtezapine gestopt. Het ging (met 1 oxasepammetje per avond) een tijd lang erg goed, maar na één slapeloze nacht ben ik helemaal terug bij af. Ik slik nu metaprolol om mijn hartslag wat te verlagen en heb ook themazepam gekregen, maar ik wil geen slaapmiddelen meer. De afhankelijkheid doet mijn angst alleen maar verergeren.
    Alles wat ik lees klopt, behalve dan dat mijn angst ook echt is dat ik niet kan slapen. Niet dat ik niet functioneer de volgende dag. Daar ben ik na zoveel slapeloze nachten wel van overtuigd, dat ik ook met minder slaap de dag wel door kom. Maar de angst om niet te kunnen slapen, en dat ik voor de rest van mijn leven niet meer van dit probleem af kom en aan slaapmedicatie verslaafd ben is zo groot, dat mijn hartslag de lucht in vliegt bij het naar bed gaan en ik krijg hem dan niet meer onder controle. Ik krijg paniekaanvallen en na een flink potje huilen en drama lukt het vaak een paar uur later alsnog in slaap te vallen. Dit is killing!
    Via het slaapcentrum in het slotervaartcentrum ben ik bij een psycholoog terecht gekomen, ik volg nu al weer een half jaar cognitieve gedragstherapie, maar ik heb het idee dat ik nu vastloop hier. Alles is geprobeerd.
    Ik weet het niet meer, ben ik zo’n hardnekkig geval dat gewoon niet meer te redden is?

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Hester,

      Wanhoop niet zou ik zeggen.

      In ieder geval raad ik je aan om een andere therapeut te zoeken. Als cognitieve therapie na een half jaar niet aanslaat, gaat het ook niet aanslaan na 1 jaar.

      Er zijn twee mogelijkheden. De eerste is dat je op zoek gaat naar een andere psycholoog die de cognitieve therapie gebruikt. Wellicht slaat diens methode beter aan. Je zou dan eigenlijk al in het eerste gesprek helder moeten krijgen waarom het tot nu toe nog niet gewerkt heeft. Als de nieuwe psycholoog dat niet kan uitleggen, zou ik nog even doorzoeken.

      De andere methode is een therapeut te zoeken die een andere methode gebruikt. Bijvoorbeeld een therapeut die werkt op basis van de Acceptance and Commitment Therapy. Je zou dan ook het boek kunnen lezen van Dr. Guy Meadows, dat is gebaseerd op de Acceptance and Commitment Therapy. En de app headspace kunnen aanschaffen, die hebben ook goede slaapmeditaties.

      Je bent van harte welkom bij ons overigens. Wij hebben beide methoden in huis en een slaapspecialist die kan inschatten wat voor jou het beste werkt.

      Succes!

      Groeten,

      Robert

  • Miep schreef:

    Dag Robert

    Mijn slapen is na 5 maand in ziekte verlof fel verbetert…tot ik terug denk het werk te hervatten …hoe dichter ik kom bij del ‘door mij’ voorgestelde datum hoe onsamenhangend mijn slaapritme is.
    Ongewild wordt ik na 2á 3u. Slaap plots wakker en kan de slaap na enkele uren terug hervatten.
    Vindt dit persoonlijk vrij lastig om aan te geven aan Arts gezien men vlug medicatie voorschrijft …waar iik geen voorstander van ben , mijn voorkeur gaat naar alternatieve behandeling .

    Dus bij deze Dank u wel voor het gegeven..ga dit toepassen en laat het resultaat weten.

    Hartelijke groet
    Miep

  • Floortje schreef:

    Beste,

    Ik heb alleen het probleem dat ik niet kan slapen als mijn vriend niet thuis is. Nu heeft hij inmiddels bijna een jaaren nieuwe baan waarbij hij nooit voor 3 uur in de nacht thuis is.. Dit resulteert in dat ik enorm slecht slaap en vaak alsnog wakker lig tot hij thuis is. Naast dat ik veel te weinig slaap irriteert het ook enorm en gaat m’n hoofd in die tijd alle kanten op, het lijkt soms of m’n gedachten dan helemaal op hol slaan! wat nu???

    Floortje

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Floortje,

      Dit ligt niet zozeer aan je zogenaamde slaaphygiene. Ik raad je aan om een slaaptherapeut te zoeken die je kan helpen met cognitieve gedragstherapie. Die kan je zeker met dit probleem helpen.

      Met vriendelijke groet,

      Robert Haringsma

  • A. Elings Pelkman schreef:

    Hallo Robert
    Eens ben ik uit een diepe slaap gehaald door mijn toen zieke man, omdat hij de medicijnen niet kon vinden. Ik kwam weer in bed en kreeg een flauwte. Daarna ging ik slapen en kreeg een gebonk in mijn hoofd. Alsof steeds mijn oren dichtslaan en weer open. Het probleem is dat ik het regelmatig terug krijg voordat ik in slaap val. Zo ook nu. Als ik opsta duurt het nog een of een paar minuten, als het langer duurt dan “voor mij normaal” vind ik het eng worden. Duurt nu al veertien jaar. Is het alsnog verstandig hiermee naar de huisarts te gaan?
    Groet Tonny

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Tonny,

      Het kan nooit kwaad om even naar je huisarts te gaan. Ik zou ook ons artikel over paniekaanvallen, wellicht worden de terugkerende gevoelens veroorzaakt door je angst ervoor.

      Groeten,

      Robert

  • Jolanda schreef:

    Hallo, ik slaap al een tijdje slecht. Ik voel me vaak angstig in de nacht. De duisternis, de “kleine” wereld vind ik best bedreigend. Ik mediteer voor het slapen gaan of zoek afleiding. Lastig, ben soms bang om in de angst te blijven hangen. Groetjes Jolanda

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Jolanda,

      Angst zorgt er vaak voor dat je niet meer goed kunt slapen. Het is een goed idee om eens te gaan onderzoeken waar je nu eigenlijk bang voor bent. Wat kan er nu eigenlijk gebeuren? Je zou het eerste geval zijn waar ik ooit van hoor die is blijven hangen in zijn angst. Kijk ook eens op angststoornissen op onze site, daar staat een hoop goede informatie.

      Succes!

  • Jr koopmans schreef:

    Beste Robert. Adviseert u me als ik niet in slaap val om de slaapkamer te verlaten en bv in de woonkamer te gaan lezen ? Deze vraag geldt ook als ik om bv 2 uur wakker word. Ik pas dit toe, maar het werkt niet goed, omdat ik erna niet in slaap val. Bovendien wil ik niet graag mijn bed uit. Groet René .

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Rene,

      Dat is inderdaad het advies. Interventies om beter te slapen hebben bijna nooit direct effect. Pas als je het op langere termijn volhoudt, zul je zien dat je uiteindelijk beter gaat slapen.

      Als je vannacht om twee uur opstaat en niet meer slaperig wordt, kan ik je bijna garanderen dat je morgen als een roos slaapt omdat je extra moe bent. Zo moet je het ongeveer voor je zien.

  • Cor schreef:

    Dag Robert, ik slaap over het algemeen prima, behalve als ik om de een of andere reden vroeg op moet staan, bij voorbeeld als ik een vroege afspraak heb of de volgende dag op vakantie ga, iemand moet ophalen van Schiphol oid. Het aparte is dat ik altijd vroeg wakker ben als ik heb geslapen en het ook prettig vind om voordat ik weg moet tijd voor mezelf heb. Normaal gesproken ben ik – ook als ik vroeg wakker zou moeten worden- al lang wakker. Het zou dan ook geen probleem moeten zijn, maar dat is het toch. Het is ook niet zo dat de activiteit die ik de volgende dag heb daarop van invloed is. Het zijn geen dingen waar ik tegen op zie oid. Ik merk wel dat ik bang ben dat ik de volgende dag niet goed functioneer als ik weinig of slecht heb geslapen, maar dat heb ik alleen als ik dus extra vroeg op moet staan. Graag hoor ik van je wat ik daaraan zou kunnen doen.

    • Robert Haringsma schreef:

      Dag Cor,

      Niet kunnen slapen wordt bijna altijd veroorzaakt doordat je heel graag wil slapen. De angst om niet in slaap te komen, houdt je met andere woorden uit de slaap. Jouw situatie is daar een perfect voorbeeld van.

      Als je nu volgende keer weer eens niet goed slaapt, is het goed om eens te gaan kijken hoe het in de praktijk nu gaat op het werk. Je zult zien dat dit eigenlijk best wel gaat. Dat helpt misschien om in het vervolg minder gespannen te zijn.

      Groeten,

      Robert

Leave a Reply

Wil jij nu direct beter slapen?

Download ons gratis ebook

"5 Oefeningen om Snel in Slaap te komen"

Gebaseerd op het laatste onderzoek

(al 5000x  gedownload)

Wil jij nu direct beter slapen?

Download ons gratis ebook

"5 Oefeningen om Snel in Slaap te komen"

Gebaseerd op het laatste onderzoek

(al 5000x  gedownload)