Verslaving is een onderwerp dat vaak met een zucht en een frons wordt besproken. Maar laten we het eens luchtig houden: waarom belanden mensen in de greep van alcohol, drugs of andere gewoontes? Is er altijd een onverwerkt trauma uit de kindertijd dat de boosdoener is? En hoe weten we dat eigenlijk? Laten we duiken in de wereld van verslaving en de verborgen oorzaken, zonder al te zwaar te worden.
De verborgen verbinding
Trauma en verslaving gaan inderdaad vaak hand in hand. Uit verschillende studies blijkt dat tussen de 60 en 90 procent van de mensen met een verslaving ook te maken heeft gehad met traumatische ervaringen. Dat is een behoorlijk hoog percentage, maar het betekent niet dat iedereen met een trauma automatisch verslaafd wordt, of dat elke verslaving uit trauma voortkomt.
Wat gebeurt er eigenlijk in je hoofd? Wanneer je iets traumatisch meemaakt – of dat nu in je jeugd is of later – kan je brein vastlopen in een soort overlevingsmodus. Je lichaam onthoudt die spanning en angst, ook al is het gevaar allang voorbij. Alcohol, drugs of ander verslavend gedrag kunnen dan aanvoelen als een uitweg, een manier om die pijnlijke gevoelens even te dempen.
Niet altijd jeugdtrauma
Hoewel jeugdtrauma’s vaak genoemd worden als oorzaak van verslaving, is dat zeker niet het hele verhaal. Trauma kan op elke leeftijd ontstaan. Denk aan een auto-ongeluk, het verlies van een dierbare, mishandeling, of zelfs langdurige stress op het werk. Ook minder voor de hand liggende ervaringen kunnen traumatiserend zijn, zoals emotionele verwaarlozing of het opgroeien in een gezin waar verslaving al aanwezig was.
Soms zijn het juist die ‘kleine’ trauma’s die zich opstapelen. Een scheiding, financiële zorgen, chronische ziekte – allemaal gebeurtenissen die op zichzelf misschien niet traumatisch lijken, maar samen wel een grote impact kunnen hebben.
Hoe herken je het verband?
Het is niet altijd makkelijk om de link tussen trauma en verslaving te zien. Vaak zitten er jaren tussen het traumatische moment en het ontstaan van de verslaving. Bovendien verdringen veel mensen hun traumatische herinneringen, waardoor ze zelf het verband niet leggen.
Signalen die kunnen wijzen op onverwerkt trauma zijn bijvoorbeeld nachtmerries, plotselinge angstgevoelens, vermijdingsgedrag, of juist het zoeken naar extreme spanning. Ook lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, buikpijn of chronische vermoeidheid kunnen een rol spelen.
Behandeling vraagt om maatwerk
De sleutel van herstel ligt vaak in het veilig en professioneel aanpakken van het onverwerkte trauma. Dit vraagt om gespecialiseerde zorg. Afkickklinieken richten zich steeds vaker op deze onderliggende problematiek, in plaats van alleen op de verslaving zelf. Ze bieden therapieën aan die gericht zijn op traumabehandeling, zoals EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) of cognitieve gedragstherapie.
Voor sommigen biedt een prive kliniek verslaving een veilige en rustige omgeving om aan herstel te werken, weg van de dagelijkse triggers en stress. Een voorbeeld van een dergelijke instelling, die bekend staat om zijn focus op de dieperliggende oorzaken van verslaving, is THE YOUTURN. Of het nu in Nederland is of een privé afkickkliniek buitenland, de focus ligt op een holistische aanpak waarbij zowel de verslaving als het onderliggende trauma worden behandeld.
Het vraagt moed om de confrontatie met onverwerkt trauma aan te gaan, maar het is essentieel voor een leven zonder verslaving.
