Dromen

Misschien is het niet zo lang geleden dat je een hele rare droom had. Dat kan goed kloppen, want dromen worden waarschijnlijk gevormd aan de hand van willekeurige signalen in de hersenen.

In dit artikel leggen we uit wat dromen zijn en hoe cultuur ze beïnvloed.

Binnen de wetenschap zijn dromen vanuit verschillende zienswijzen te verklaren. Er is geen eenduidige verklaring voor het ontstaan van dromen.

Culturele invloeden

In het verleden zijn er verschillende betekenissen gegeven aan dromen. Zo vonden de Israëlitieten dat sommige dromen een de boodschap van God waren. In de Bijbel staan er een aantal voorbeelden van mensen die een visioen kregen. Dat is een droombeeld met een profetische boodschap.

De Chinezen dachten vroeger dat de ziel tijdens dromen uit het lichaam trad. Daarom werd iemand nooit zomaar uit zijn slaap gewekt. De ziel zou anders verdwaald kunnen zijn en de weg niet meer terug vinden naar het lichaam.

Sigmund Freud heeft naast zijn bekende psychoanalyse een boek geschreven over dromen, genaamd Traumdeutung (droomuitleg). Volgens Freud was een droom de weg naar het onbewuste en daarom van groot belang in zijn psychoanalyse.

Toch is er veel kritiek op Freud zijn droomanalyse, vanwege zijn manier van informatie verzamelen. Ook is hij geen experimenteel psycholoog.

Na Freud hebben er veel slaapwetenschappers onderzoek gedaan naar dromen. Zij hebben aangetoond dat de inhoud van een droom behoorlijk onderhevig is aan culturele invloeden. Bepaalde groepen mensen dromen met name over specifieke onderwerpen. Vrouwen hebben kinderen als onderwerp, terwijl bij mannen onderwerpen als agressie, wapens en gereedschappen met regelmaat terugkomen.

Agressie tijdens het dromen

Er zijn verschillende verhalen van mensen die in hun slaap gewelddadige acties op hun geweten hebben. Althans, had hun geweten daar wel iets mee te maken? Waren zij zich bewust van hun daden?

Een brit van 59 jaar, Brian Thomas, had zijn vrouw gewurgd toen hij op vakantie was. Normaal gesproken nam hij pillen in doordat hij een aantal slaapstoornissen had. Toch moest hij de pillen op dat moment even laten, omdat hij anders impotent zou zijn. Het stel wilde de vakantie immers op een intieme manier vieren. Daar kwam hij goed vanaf: de rechter had de man niet schuldig bevonden vanwege de slaapstoornissen.

Dromen als willekeurige hersenactiviteit

Inmiddels zijn er veel theorieën die aannemen dat dromen niet zo belangrijk zijn dan in het verleden gedacht werd. Zo zijn er wetenschappers die de activatie-synthesehypothese als gangbare theorie achten.

Deze theorie stelt dat de hersenschors willekeurige elektronische signalen stuurt tijdens het slapen. In het brein wordt de cerebrale cortex geactiveerd, waardoor er tijdens je slaap sensaties, herinneringen, verlangens, emoties en bewegingen worden opgewekt. De activering in de hersenen treed dus willekeurig op, maar de hersenen proberen van al die stukjes informatie toch een betekenisvol geheel te maken. Zo ontstaat de droom.

Gezien externe signalen nauwelijks binnenkomen, blijven de hersenen van binnenuit actief. Dan wordt de groei en ontwikkeling van de hersenen namelijk nog steeds bevorderd.