We hebben allemaal wel een verleiding waar we maar moeilijk weerstand aan kunnen bieden. Persoonlijk kan ik moeilijk nee zeggen tegen een taartje of stroopwafels. Voor iemand anders is het weer erg moeilijk om niet aan een wondje te krabben.
Over het algemeen is dit een vrij onschuldig fenomeen.
In sommige gevallen kan de moeite om ergens weerstand tegen te bieden echter voor problemen zorgen. Dit is bijvoorbeeld zo bij de verleiding om haren te trekken. Voor veel mensen zal dit overkomen als een wat merkwaardig probleem, maar het komt betrekkelijk vaak voor. De medische term is trichotillomanie. Bij sommige mensen is deze neiging zo sterk aanwezig, dat ze er kale plekken aan overhouden.
In dit artikel gaat het over trichotillomanie.
De lol van haren trekken
Er zijn in de psychologie verschillende soorten dwang. Een dwang kan kan bijvoorbeeld dienen om angst onder controle te krijgen en het kan ook een reactie zijn op dwangmatige gedachten. Trichotillomanie hoort echter onder de “ongewenste gewoonten”.
Dat betekent dat mensen puur aan hun haren trekken omdat ze het een prettig gevoel vinden.
Dat betekent ook dat het een aangeleerde gewoonte is… die je dus ook weer af kunt leren. Daar richt de behandeling zich dan ook op.
En wat nu precies de lol is van haren trekken? Veel mensen vinden de pijn die er bij komt kijken op een of andere manier prettig. En volgens velen van hen is het ook gewoon een prettig en rustgevend gevoel. Zoals zoveel gewoonten is het vooral de gewenning die het zo prettig maakt.
De behandeling van trichotillomanie
Aangezien de behoefte om haren te trekken over het algemeen geen diepere psychologische oorzaak heeft, is de behandeling ook redelijk straightforward. De behandeling van dwangmatig haartrekken concentreert zich op het gewaarworden van de gewoonte, het doorbreken en het vervangen van het gedrag.
- Gewaarworden: De eerste stap is het gewaarworden van je impulsen. Voor veel mensen werkt het namelijk zo dat ze op de bank gaan zitten om TV te kijken en voor dat ze het weten hebben ze een paar plukken haar in handen. Dit gewaarworden betekent zowel het gewaarworden in het moment (ik ben nu aan het haarplukken) als het gewaarworden vooraf (ik ga straks TV kijken, dat is een moment waarop ik vaak aan het haarplukken ben, goed opletten dus).
- Doorbreken: trichotillomanie heet in de psychologie ook wel een ” stoornis in de impulscontrole”. Je hebt een impuls (om haar te trekken) en je kunt die impuls maar moeilijk controleren. Als je de gewoonte wilt doorbreken, moet je dus leren om de impuls te beheersen. Dat kun je bijvoorbeeld doen door het gedrag in eerste instantie uit te stellen. Het is dus niet zo dat je niet mag haartrekken, maar alleen na 5 minuten of slechts 1 haar per minuut. Alles om te leren dat je ook weerstand kunt bieden aan een impuls.
- Vervangen: bij het doorbreken van je gedrag kan het enorm helpen om ongewenst gedrag te vervangen door gewenst gedrag. Dus in plaats van haartrekken, zou je een trui kunnen gaan breien. Dat heeft als voordeel dat je er uiteindelijk een trui aan over houdt en het betekent eveneens dat je niet meer je handen vrij hebt om te gaan haartrekken.
Wil jij ook stoppen met haartrekken?
Onze psychologen hebben veel ervaring met het behandelen van klachten als trichotillomanie. Denk daarbij bijvoorbeeld ook aan dwangmatig nagelbijten of dwangmatig aan je huid krabben.
Als je er achter wilt komen of wij je kunnen helpen bij je klachten, kun je contact opnemen via ons contactpagina voor een intakegesprek.
