Emoties onderdrukken: soms vraagt de situatie daar om. Is het wel gezond om dat steeds te doen?
Toen je klein was, waren er bepaalde mensen die zeiden wat je wel en niet moest doen. Deze mensen zijn vaak ouders, docenten of familie. Dat deden ze meestal voor je veiligheid. Maar soms zeiden ze dat je niet moest huilen, niet mocht lachen, jezelf in moest houden.
Emoties onderdrukken, waarom doen we dat?
Het onderdrukken van emoties lijkt in eerste instantie een goede zaak. Zo denken we gelukkig te zijn als we alleen maar positieve emoties ervaren. Als we emoties onderdrukken, kunnen andere mensen onze zwakte niet zien. Ook kunnen we andere mensen niet tot last zijn door ze te kwetsen.
De achterliggende oorzaken zijn te vinden in bijvoorbeeld de volgende overtuigingen:
- Ik moet voldoen aan de verwachtingen van anderen
- Ik moet de controle behouden
- Ik moet alles goed doen
- Ik moet aardig gevonden worden
Deze overtuigingen hebben we onszelf aangeleerd omdat we dachten dat het goed voor ons zou zijn. Je zou kunnen zeggen dat we op bepaalde momenten in het leven moesten overleven.
Met één of meer van deze overtuigingen is het moeilijk om te gaan met emoties. Als je aardig bent, wordt je namelijk niet boos. Dat is wat we onszelf wijs maken. Dit betekent dat je emoties kan gaan onderdrukken.
De gevolgen
Het wegstoppen van emoties werkt niet. Wat er gebeurt is namelijk dat er een aantal processen op gang komen:
- Emoties die zijn onderdrukt komen (iets harder) terug
- In je lichaam wordt spanning opgebouwd
Er zijn ontzettend veel mensen in Nederland die last hebben van lichamelijke pijn. Er is iets aan de hand, maar de dokter kan niet de oorzaak aanwijzen. Lichamelijke klachten die ontstaan door het onderdrukken van emoties, noemen we psychosomatisch.
Het zou goed kunnen dat de klachten een gevolg zijn van de manier waarop deze mensen met emoties omgaan. Het lichaam en de geest staan in verband met elkaar.
Van emoties onderdrukken naar emotieregulatie
Je kunt je mentale toestand wel behandelen alsof het niet belangrijk is, maar dat is het zeker wel. Ja, vanzelfsprekend denk je waarschijnlijk. Kijk eens naar het volgende voorbeeld. Je doet je hand snel weg bij het vuur, omdat je een signaal krijgt dat het heet is. Deze waarschuwing laat je inzien dat het beter is om afstand te bewaren.
Als je kijkt naar je mentale welzijn, krijgen we soortgelijke signalen in de vorm van emoties. Ze zeggen veel over onze staat.
Daarom is het nuttig om eens te onderzoeken voor jezelf waar gevoelens vandaan komen. Introspectie heeft een hoop voordelen.
Moet ik al mijn gevoelens dan altijd uiten? Nee, dat hoeft niet. Het is zelfs verstandig om in bepaalde situaties niet steeds te zeggen wat je voelt. Zo kan het dat je de les of een verhaal maar saai vindt. Je voelt zelf aan dat je er dan niet zoveel mee opschiet door te zeggen dat je bijna in slaap valt.
Laat je gevoelens echter wel voor wat ze zijn. Veroordeel ze niet. Als je al jaren emoties vooral aan het onderdrukken bent, is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Voor de meeste mensen is het al een uitdaging ze te erkennen, laat staan ze te accepteren of uiten. Het is niet makkelijk om dat te doen, maar het levert je uiteindelijk ontzettend veel op.
