Slaapstoornissen

Met de term slaapstoornis bedoelen we een probleem met je slaap dat door psychologen als een echte ziekte wordt gezien. Als je een nachtje of zelfs een weekje minder slaapt, heb je nog niet per se een slaapstoornis. In de DSM-V (het handboek van psychologische stoornissen) worden alle verschillende slaapstoornissen beschreven. In dit artikel bespreken we ze alle tien.

1. Insomniastoornis

Met insomniastoornis bedoelen we simpelweg slapeloosheid. Deze slapeloosheid kan zich op meerdere manieren uiten. Sommige mensen hebben moeite om in slaap te komen, terwijl anderen steeds wakker worden of veel te vroeg wakker worden.

Een voorwaarde voor insomniastoornis is wel dat je er overdag last van hebt. Bijvoorbeeld omdat je door moeheid minder functioneert of omdat je je slecht kunt concentreren. Vaak worden mensen er ook humeurig en lichtgeraakt door. Slapeloosheid is niet voor niets een onderdeel van depressie.

Lees hier meer over insomniastoornis

2. Hypersomnie

Van hypersomnie is sprake wanneer de cliënt overdag heel vaak moe is of heel lang slaapt. Narcolepsie was hier altijd een onderdeel van, maar is nu zijn eigen stoornis (zie 3). De oorzaak van hypersomnie is nu meestal een zelfopgelegd slaaptekort. Deze klacht komt vaak voor bij pubers.

Lees meer over hypersomnie

4. Slaapafhankelijke ademhalingsstoornissen

Bij deze categorie slaapstoornissen wordt de slaap verstoord door problemen met de ademhaling. De meest bekende ademhalingsstoornis is slaapapneu. Hierbij worden de luchtwegen tijdens de slaap gestremd, waardoor je tijdens het slapen geen adem meer krijgt. Dat zorgt natuurlijk voor een gestoorde slaap en moeheid en concentratieproblemen overdag.

Lees meer over slaapafhankelijke ademhalingsstoornissen

5. Circadiane ritmestoornissen

Ieder mens heeft een biologische klok. Die bepaald wanneer je moe wordt en wanneer je weer wakker wordt. Deze biologische klok kan om verschillende redenen in de war raken. Bijvoorbeeld wanneer je ‘s nachts werkt of wanneer je naar een land met een andere tijdzonde reist.

Sommig mensen kunnen hun biologische klok ook in de war schoppen door onhandig gedrag. Ze gaan bijvoorbeeld laat op bed of hebben geen duidelijk slaapritme. Uiteindelijk kan dat een circadiane ritmestoornis tot gevolg hebben. Uiteraard is dat niet na een paar gebroken nachten het geval, meestal duurt het wel een tijdje voordat het zover is.

Lees hier meer over circadiane ritmestoornissen

6. Non-REM-arousalstoornis

Met REM bedoelen we in slaapland Rapid Eye Movement. Dit is het snelle bewegen van de ogen tijdens de slaap. De slaapstoornissen waar we het hier over hebben, vinden plaats als er nog geen sprake is van REM-slaap. Mensen zijn dan nog bewust genoeg om te bewegen, maar niet meer bewust genoeg om controle over hun acties uit te oefenen.

Dit kan zich uiten in verschillende vormen. Sommige mensen gaan ‘s nachts eten, anderen slaapwandelen en sommigen hebben zelfs seks met hun partner zonder dat ze hier weet van hebben.

Lees hier meer over de non-REM-arousalstoornis

7. Nachtmerrie stoornis

Deze stoornis spreekt redelijk voor zich. We weten allemaal wel wat een nachtmerrie is tenslotte. We spreken van een nachtmerrie stoornis wanneer mensen met grote regelmaat nachtmerries hebben, hier ‘s nachts van wakker worden en er ook angstig voor zijn.

Voor het behandelen van nachtmerries zijn zeer specifieke protocollen beschikbaar die zeer goed werken.

Lees hier meer over de nachtmerriestoornis

8. REM-parasomnieën

Deze slaapstoornissen vinden plaats tijdens de REM-slaap. Normaliter raakt het lichaam tijdens deze fase van de slaap verlamd. Dat zorgt er voor dromen en dergelijke niet zorgen voor lichamelijke bewegingen. Bij deze slaapstoornis wordt het lichaam niet verlamd, waardoor dromen juist wel uitgeleefd worden. Dit maakt dat mensen erg beweeglijk zijn tijdens de slaap en zich daarbij kunnen bezeren.

9. Rusteloze benen syndroom (restless legs syndrome)

Bij deze slaapstoornis heeft de cliënt last van een onprettig gevoel in de benen. Dit gevoel ontstaat meestal tijdens de dag en wordt ‘s avonds erger. Dit gevoel is door de cliënt vaak moeilijk om te omschrijven, maar is in ieder geval onprettig. Het spreekt voor zich dat dit gevoel de cliënt uit de slaap houden.

Lees hier meer over het rusteloze benen syndroom

10.  Slaapstoornissen door een middel/medicatie

Hieronder valt een breed spectrum aan slaapklachten, veroorzaakt door medicijngebruik of een ziekte. Hieronder vallen ook psychologische ziekten. Depressie, angst en stress zorgen bijvoorbeeld voor slaapklachten en de medicijnen die daar voor voorgeschreven worden ook.